czytelnia

Powrót

spis
prof. Janusz A. Włodarczyk
ARCHINOTATNIK
ARCHINOTATNIK – TYCHY
wprowadzenie
link bezpośredni: www.kocham.tychy.pl/archinotatnik

12. Ulica

Jest ulica linią przemieszczaniu się służącą. Linią prostą lub krzywą; arterią główną, tranzytową, ważną i puszącą się lub boczną, skromną; odnowioną i wypucowaną lub dziurawą, wyboistą i ubłoconą, szpetną; aleją spacerową, bulwarem, czasem nadwodnym, corsem, deptakiem, ciągiem pieszym z ruchu kołowego wyłączonym; zaułkiem, zakręceniem, (rogalik, czyli angielski crescent; w Anglii jest ponoć około 60 terminów na określenie ulicy), ślepą uliczką, kamiennymi schodami; nudną, ciągnącą się bez końca, jednostajnym wąwozem, kanionem, jarem lub atrakcyjną barwnością wystaw, ciekawych przymknięć i niedopowiedzeń, enklaw i zatok, zakątków i zakamarków. Bywają też ulice udające plac (Koszyce) bądź odwrotnie, nawet placem nazywane (Vaclavske namĕsti w Pradze), a przecież jakie to znów tam place, szerokie ulice i tyle, choć pierzeje vis-à-vis przeświecające przez drzewa trudno niekiedy dokładnie zobaczyć. Jednak to wciąż jest linia, tyle że gruba, taka gruba kreska.

Ciekawe przymknięcia. Tak, dawniej częściej tak komponowano ulicę, by znaczący obiekt znajdujący się w jej orbicie, wieża zwykle, stanowił jej kulminację, zamykał ją, czasem odwrotnie, takiż budynek czy budowlę ustawiano w sposób taki, by uzyskać efekt. Ulica to przecież rodzaj wnętrza, tyle że o baaardzo wydłużonych proporcjach: ma swą posadzkę, swój sufit ma, okresami piękny i zmienny plafon, niebiesko-niebiański, chmurzasty bądź wygwieżdżony, pierzeje domów w zabudowie obrzeżnej tworzą jej długie ściany, krótkie to przymknięcia lub zamknięcia jakąś dominantą – budynkiem, budowlą, czasem fragmentem krajobrazu żywego. Niekiedy zdarza się spotkać ulicę, a nawet drogę w krajobrazie naturalnym tak komponowaną, że znaczący element wertykalny miasta, wieża kościoła czy ratusza, to pojawia się idącemu czy jadącemu i znika, i tak na przemian.

Ulica to przecież dawna droga, prowadzona od miasta do miasta, z punktu do punktu. Zwykle wysadzana drzewami, dla orientacji, z daleka widać, że jest. Znaczy, oznacza. Ulice też obsadzano drzewami, obecnie coraz bardziej przeszkadzają, ich miejsce zajmują wszechobecne, rozpędzone samochody, także i te odpoczywające. Tak to kultura wypycha na out naturę.

Spis zdjęć:
foto. Janusz A. Włodarczyk

1. Spilt
2. Warszawa
3. Newcastle upon Tyne
4. Londyn
5. Brugia
6. Kopenhaga

>> RSS 2.0 feed. >> Both comments and pings are currently closed.