11. Osada; osiedle i dzielnica
spis
prof. Janusz A. Włodarczyk
ARCHINOTATNIK
ARCHINOTATNIK – TYCHY
wprowadzenie
link bezpośredni: www.kocham.tychy.pl/archinotatnik
11. Osada; osiedle i dzielnica
Pojęcia: osada i osiedle mogą znaczyć to samo – miejsce ludzkiego osiedlenia, czasem wystarczy grupa domów, która tworzy społeczność. Osiedle też, ale już nie osada, takie z modernistycznym rodowodem znaczy współcześnie co innego: niekiedy z dodatkiem – mieszkaniowe, stanowić może w miarę samowystarczalny fragment miasta, jeden z wielu, posiadający wraz z domami mieszkalnymi podstawowe usługi: szkołę dla najmłodszych, przedszkole, ośrodek zdrowia, niezbędne sklepy z artykułami codziennego użytku i najpotrzebniejsze usługi rzemieślnicze, także placówkę pocztową oraz ośrodek kultu. 
Osiedle jest więc pojęciem pełniejszym i szerszym od osady, choć ta jest pojęciem ogólniejszym, ma konotację archetypu zamieszkującej zbiorowości, czegoś bardziej pierwotnego i prymitywnego – niekoniecznie w pejoratywnym rozumieniu słowa. Osady czy osiedla nie traktujemy jeszcze w kategoriach miasta, nawet małego: ani w znaczeniu administracyjnym, ani w emocjonalnym. Osada może stać się miastem, jako przykład niech posłużą osady tworzone jako zaczątki miast Dzikiego Zachodu. Współczesne osiedle jest częścią miasta.
Częścią miasta jest też większa od osiedla dzielnica, przede wszystkim pod względem administracyjnym. W dużych miastach, mieszkając w osiedlu czy w dzielnicy, traktujemy je bądź ją jako nasze miejsce, często nie znając prawie innych osiedli i dzielnic miasta, do którego przynależymy i, teoretycznie, oficjalnie, jesteśmy jego mieszkańcami; nawet w jego śródmieściu, które jest miasta kwintesencją, rzadko bywamy. Tak jest w Londynie, Paryżu, też i w Warszawie. Znajomi moi, mieszkając pod Nowym Jorkiem i identyfikując się z nim, faktycznie jednak, każdą jazdę (autem, oczywiście) traktują jako ewenement i zło konieczne, wracając do domu zmęczeni i zdegustowani. Jest to jeden z aspektów pojęcia miasta w mieście.
spis ilustracji,
zdjęcia: Janusz.A. Włodarczyk
- Budynek zabudowa klatkowo-sekcjowa, układ punktowy, lata 90, Izrael
- Budynek postmodernistyczny, lata 80., Marne-la-Valee
- Budynek zabudowa klatkowo-sekcjowa, układ punktowy, lata 70, Tychy
>> RSS 2.0 feed. >> Both comments and pings are currently closed.
